Drukwerk - (N)iemand Wint

Opa Kijk ik Vond Op Zolder # 18

©EMI 1981

Drukwerk klinkt als een volkszanger die popmuziek is gaan maken. Het openingsnummer van de plaat, “Lijn 10” leidt meteen tot genreverwarring. De klank is onmiskenbaar jaren ’80 pop, maar de tekst, het ritme en de Amsterdamse tongval van leadzanger Harry Slinger doen vermoeden dat we met een soort smartlap te maken hebben. Slinger zingt:

“Als je niet wachten kan duurt het lang

Voordat je weet of ze komt of niet

En als ze komt en je niet huilen kan

Weet je geen raad met je verdriet.”

Goed, denkt het brein, een Amsterdammer die met lange uithalen zingt over liefdesperikelen, we hebben toch met een soort smartlap te maken. Maar dan valt het refrein in. Aanvankelijk voelt het alsof we van het ene type volkszang – de smartlap – naar het ander type volkszang – de meezinger – zijn gewandeld. Maar dan merken we dat het ritme daarvoor weer net iets te ska-achtig is en de tekst net iets te cryptisch:

“Over je schouders heen zie ik de zon verdwijnen

Ik denk eraan dat ik nog niet gegeten heb

Als ik wil kan ik lijn 10 nog halen maar ik wil niet

Want ik heb je nog niet alles gezegd.”

Ritmische variatie, synthesizers, een lekker plat Amsterdams accent en teksten die vaak net iets verder reiken dan een eerste indruk doet vermoeden; als voorbode van wat de luisteraar te wachten staat is “Lijn 10” een perfect beginnummer van (N)iemand Wint. Op de plaat vinden we onder meer een jaren ‘80 protestsong (“Bezuinigingen”), een rock-en-roll nummer (“Eddy”) tropische meezinger (“Een weekend lang”) en een heuse smartlap, het nummer “Hee Amsterdam”, dat als grootste hit van deze plaat het meeste in het collectieve geheugen is blijven hangen.

Het vermoeden zou kunnen bestaan dat deze mate van variatie de plaat wat chaotisch zou maken, maar niets is minder waar. Het geheel wordt bijeengehouden door de energie van Slinger en door ritmes waar je hoofd op al meeknikt voordat je dat bewust doorhebt. Drukwerk verstaat de kracht van een goed refrein. Al na eerste beluistering had ik vooral “Je kunt me wel raken” direct in mijn hoofd zitten en sterk de behoefte de plaat nog een keer te draaien. De muziek glijdt ongehinderd door de tijd je oren in (de neiging hier een grap te maken over menig Hilversum figuur dat zich eveneens door leeftijd niet laat hinderen om bij de ander binnen te glijden is door de schrijver van deze recensie min of meer succesvol onderdrukt).

Dat de plaat goed verjaart is niet zo vreemd, want (N)iemand Wint is Drukwerk op het toppen van hun kunnen. De plaat verscheen in 1983, twee jaar nadat de band doorbrak met de hit “Je loog tegen mij” – waarvan de single meer dan 50.000 keer over de toonbank ging. Met (N)iemand Wint, de derde plaat in drie jaar tijd, consolideerde Drukwerk definitief een plaatsje in het Nederlandse muzieklandschap. De LP won de Edison voor beste Nederlandse Volkszang Album en de band trad zelfs op in het Amsterdamse concertgebouw, door De Telegraaf omschreven als een “triomfantelijke thuiswedstrijd”.

Van mijn kant deze week geen diepere reflecties. (N)iemand Wint is gewoon een lekkere plaat. Als de plaat sindsdien in de vergetelheid is geraakt, grijp hem dan alsjeblieft als de wiedeweer uit de verhuisdoos in de garage, stof hem haastig af en speel ‘m zo vaak je kunt. Drukwerk zelf lijkt precies die impuls te hebben gehad, want na een pauze van meer dan 20 jaar treedt de band, in een nieuwe samenstelling, sinds begin jaren ’10 weer gewoon op, bijvoobeeld a.s. vrijdag in Dordrecht. (N)iemand Wint is uitstekend bewijs dat het de moeite waard is daarheen te gaan. De plaat klinkt in 2024 nog net zo lekker als in het jaar waarin een half miljoen Nederlanders demonstreerden tegen kernwapens, de eerste CD’s werden verkocht en een mobiele telefoon ongeveer anderhalve kilo woog.

Oordeel

 Omslag

3 willekeurige puzzelstukjes

Inhoud

5 Amsterdammertjes met een mutsje

Oordeel zelf