Liesbeth List - Victoria

Opa kijk ik vond op zolder # 16

Mijn kennis over Liesbeth List is erg bescheiden. Deze beperkt zich grofweg tot de feiten dat Liesbeth List altijd in een adem genoemd wordt met Ramses Shaffy en met Shaffy verantwoordelijk was voor het prachtige nummer “Pastorale”. Ik was dus erg nieuwsgierig meer van haar te beluisteren, daar er enige air van mystiek rondom List hangt. Ik weet niet zo goed waarom ik dat gevoel heb, maar hoewel mijn kennis over List beperkt is, weet ik dat zij meer is dan de eerste de beste volkszangeres. Dit gevoel wordt versterkt door de omslag van deze LP, waarop Liesbeth, gehuld in slechts een dunne jurk, blootsvoets op de rotsen staat. Achter haar zien we een beek, omgeven door meer rotsen. Het is een voorkant waar iets betoverends van uit gaat. Iets muze-achtigs. Een zacht wezen in een hard landschap.

Muze-achtig is wellicht een aardige beschrijving aangezien de teksten die Liesbeth zingt enkel en alleen van mannen afkomstig zijn. En niet zomaar mannen; literaire mannen. Remco Campert, Cees Nooteboom, Hugo Claus en Lennart Nijgh. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de heren in kwestie iets in haar zagen dat hen tot poëtische inspiratie bracht. Wellicht is dit slechts vrije speculatie aan mijn kant, maar evengoed, toen schrijver Henk van Straten (nog een literaire man), Liesbeth List in 2016 interviewde voor De Volkskrant schreef hij over List: “...ze kijkt me aan met pretoogjes. Een wereld in die ogen. Werelden.”

Literaire mannen maken literaire teksten, zo blijkt uit Victoria. De plaat is gevuld met teksten van een hoog abstractieniveau. Vaak te hoog, waardoor je soms het gevoel krijgt dat je te weinig letterkundig onderwijs genoten hebt om te begrijpen waar Liesbeth het over heeft. Een succesvolle abstracte liedtekst kan de luisteraar recht in het hart raken omdat deze abstract is. Een succesvolle abstracte liedtekst nodigt de luisteraar uit zijn eigen verlies/liefde/dankbaarheid/nostalgie in de tekst terug horen. Een succesvolle abstracte liedtekst kan emoties en gedachten roeren die veel complexer zijn dan de gevoelens die de gemiddelde volkszanger kan doen ontwaken. Gaat men echter te ver in abstractie dan betreedt men een gebied dat is voorbehouden aan fans, scholastici en mensen die niet echt naar de tekst luisteren. Binnen die categorieën is er altijd wel iemand bereid om u uit te leggen waarom de tekst in kwestie wel degelijk goed is, maar de kans is groot dat deze persoon, gedurende de uitleg, meer met zichzelf dan met u bezig is.

List, en dat is zeer zeker een verdienste, brengt de teksten alsof zij zelf haarfijn weet waarover ze zingt en dat redt deze plaat toch behoorlijk van de ondergang. Een geïnspireerde luisteraar kan immers als gevolg van Lists voordracht verleid worden de teksten te gaan analyseren en betekenis aan de woorden toe te gaan kennen. Dan zal hij die ongetwijfeld ook vinden. En dat is juist het probleem met Victoria: we moeten moeite doen om de plaat te waarderen. Neem nu het volgende fragment uit de tekst van het nummer “De Onbekende”:

En zijn beloftes

Zijn als dode vliegen

In het spinrag

Van je gedachten

En zijn handen maken

Grote gebaren

Maar zijn vingers zijn dor

Als ze je strelen

En stoppen het glanzende wiel

Van je kermis

Ik heb niet het idee dat de betekenis hier heel ver weg is, maar ik moet wel nadenken. Ik begrijp niet automatisch welke emoties hier precies beschreven worden. Zou ik geraakt willen worden door deze woorden dan moet ik werk verrichten. Eigenlijk is er maar één nummer op de hele plaat waarbij ik dat niet moest doen, dat is het nummer “De Anderen”, dat als refrein heeft:

Want weten zij veel, weten zij veel,

Dat we samen zon en sneeuw zijn.

Dat we samen bron en zee zijn.

En dat jij mijn lijf doet smelten

Als de dooi het ijs in de gracht,

Als jij naar me lacht

Wellicht dat dit het gevoel is dat menig man ervoer toen hij de werelden in de ogen van Liesbeth List waarnam. Jammer wel dat, net als zij die 2500 geleden door de muzen geïnspireerd werden, begrip van hun passie voorbehouden is aan hen die vloeiend Grieks en Latijn spreken.

Oordeel 

Omslag

4 inspirerende muzen

Inhoud

2 Latijnse teksten

Oordeel zelf