Mieke Telkamp - Mieke's Kerstfeest

fwgerritsen
29 dec 2023
3 minuten om te lezen

Opa kijk ik vond op zolder #14

Mieke Telkamp is bij mij vooral bekend van de uitvaartklassieker “Waarheen, Waarvoor?”, een sterk christelijk aandoend nummer op een bekende melodie (die van “Amazing Grace”). “Christelijk bekende melodieën” zou overigens een prima alternatieve titel zijn voor Mieke’s Kerstfeest, een plaat waarbij het christelijke aan het kerstfeest de boventoon voert. Mieke brengt ons de ‘usual suspects’ van de kerstmuziek: ‘De Herdertjes Lagen bij Nachte’, ‘Komt Allen Tezamen’, ‘Er is een kindeke geboren’, etc. Voor de goede orde is de zaak aangevuld met enkele minder bekende traditionele klappers als ‘Na 2000 Jaar’ en ‘De Dieren van Bethlehem’. Voor mij heeft deze sterke christelijke inslag op zich wel iets verfrissends want eigenlijk is het best vreemd dat de kerstnummers die tegenwoordig jaar in jaar uit ongevraagd onze trommelvliezen aanranden geen zak met het christendom te maken hebben. Het is niet alsof Mariah Carey aan het einde van de videoclip van “All I Want for Christmas is You” naar Jezus aan het kruis aan het wijzen is.

Nee, moderne kerstmuziek is seculier, en dat doet toch de vraag rijzen: Wie luistert er nog naar christelijke kerstliederen? Wie zou Mieke’s Kerstfeest nog ongegeneerd opzetten? Het zijn er maar weinig vrees ik. Sterker nog, ik durf te wedden dat menig kind dat nu opgroeit, bij kerst niet eens direct aan het geloof denkt. Zou je een gemiddeld Nederlands kind laten associëren op het woord ‘kerst’, dan denk ik dat deze eerder met woorden als “kerstboom”, “kerstman” en “cadeautjes” op de proppen komt dan met het woord “kindeke”. Het is de langzame erosie van het geloof. Zoals de meeste kerken tegenwoordig omgedoopt worden tot cultuurcentrum (of tot supermarkt) blijft ook van de kerstmuziek alleen de vorm nog overeind. Mieke zelf vormt trouwens een prachtige muzikale brug tussen geloof en seculariteit. Immers, zo vertelt ons de website van uitvaartmuseum ‘Tot Zover’, de reden waarom het nummer “Waarheen, Waarvoor?” zo populair was op begrafenissen en crematies was omdat het een sterk christelijke beeldspraak heeft, zonder dat het expliciet over Jezus of de hemel ofzo gaat. Ook Mieke offerde aan het altaar der commercie.

Is het erg dat kerstmuziek seculier is geworden? Misschien? Het heeft natuurlijk iets vreemds dat een feest dat is ontstaan als religieuze viering, is getransformeerd tot een plastic voedselorgie met een dennengeurtje. Wellicht dat Mieke uit de vergetelheid redden enige moraliserende werking kan hebben. Aan de andere kant moet ik nu denken aan het feit dat Stalin en zijn ‘inner circle’ regelmatig samen dronken liederen zouden hebben gezongen in de koude Russische nachten. Doorgaans werden er liederen gezongen waar iedereen de tekst van kende, liederen van vroeger, religieuze liederen dus. Maarten van Rossem wees al eens op de ironie van het beeld van een bloederige tiran die ’s avonds laat liederen zingt over vrede op aard. Dit alles alleen maar om aan te geven dat de morele werking niet per se in de christelijke inhoud van de tekst zit.

Moet Mieke’s Kerstfeest uit de vergetelheid worden gered? Al zou ik het willen, ik denk niet dat het kan. Jezus terugbrengen in de kerstmuziek is als licht en duisternis (Genesis 1:4) weer bij elkaar brengen, men lijkt het er over eens dat de scheiding tussen de twee een goede zaak is. Niets ten nadele van de kwaliteit van de plaat overigens. De nummers zijn zuiver gezongen, keurig gearrangeerd en goed gemixt. Dit zijn “De Herdertjes Lagen bij Nachte”, “Stille Nacht” en “Er is een Kindeke Geboren” op hun best, maar eenieder die hoopt op een wederopstanding van deze nummers zal toch langer dan drie dagen moeten wachten.

Oordeel

Omslag:

2 foto's van je tante vroeger